Szwedzi mówią o sobie żartobliwie, jako o narodzie zimnym i sztywnym, ale odważnym pod względem kosztowania przysmaków z innych zakątkow świata.
Przez wieki szwedzka kuchnia była otwarta na obce wpływy kulinarne.
Na przełomie XVI i XVII wieku królowała głównie kuchnia francuska i polska.
Nic dziwnego, Polskę i Szwecję łączy wiele lat wspólnej historii. Posiadanie polskiego kucharza w tym okresie było bardzo w modzie i podnosiło status rodziny w społeczeństwie. Szwedzkie książki kucharskie pochodzące z tego okresu zawierają różne polskie dania, które serwowano na szwedzkim stole jak np. szczupak zapiekany z cebulą i jabłkami.
Inne danie to gołąbki, znane też Polakom , które zawitało do Szwecji z imperium osmańskiego wraz z kawą i köttbullar- szwedzkie klopsiki. Potrawy te do dziś są bardzo popularne zwłaszcza köttbullar.
Kulinarna rewolucja nabrała swej intensywności w dzisiejszych, bliższych nam czasach. Sushi i kawa latte na dobre zadomowiły się w szwedzkiej kulturze tak samo jak tzw. fast food. Pizza np. zawitała do Szwecji w latach 60-tych, a zaraz po niej kebab i falafel.
Szwedzka kuchnia zadziwia połączeniem słodko-gorzkiego i gorzko- kwaśnego smaku w różnych potrawach i przetworach, które mogą podrażnić niejedno podniebienie. Bardzo popularne śledzie przyrządza się tutaj na słodko kwaśno, a nawet z przyprawami korzennymi i winem marschala czy whisky. Śledź jest nieodzowną przekąską na świątecznym stole czy podczas święta lata – Midsommar.Tak samo jak w Polsce Szwedzi jedzą śledzie z chlebem lub ziemniakami, najchętniej młodymi. Słodko gorzki dzem z borówki brusznicy serwuje się wraz z blodpudding, jako dodatek do placków ziemniaczanych – ragmunkar, czy mięsnymi klopsikami- köttbullar.
Köttbullar to bardzo tradycyjna potrawa i rozpowszechniona w całej Szwecji. Te mięsne klopsiki wielkości włoskiego orzecha to również obowiązkowe danie na specjalne okazje i święta. Szwedzki łosoś marynowany w koprze i soli – gravadlax czy wędzony to znany delikates na całym świecie. Poza tym Szwedzi słyną z tortów kanapkowych. W Szwecji serwuje się torty kanapkowe, głównie z łososiem i krewetkami na różne okazje i uroczystości rodzinne. Tort kanapkowy jest nieodzownym składnikiem szwedzkich zimnych bufetów – smörgåsbord.
Najbardziej zadziwiającą szwedzką potrawą jest jednak dla mnie surströmming. Jest to rodzaj śledzia, który najpierw zaprawia się solą, a potem kisi przez długi okres. Smakosze tego delikatesu twierdzą, ze śledz smakuje o dużo lepiej niż pachnie. Ten szwedzki rarytas ma swoją premierę w trzeci czwartek sierpnia każdego roku. Podaje go się zazwyczaj z chrupkim pieczywem -knäckebröd, kwaśną śmietaną, ziemniakami i czerwoną cebulą. Poza tym Szwedzi uwielbiają krewetki i raki i również w sierpniu są organizowane liczne festy z tymi specjałami w roli głównej, tzw. kräftskivor.
W północnej części kraju Lapończycy hodują renifery. Mięso z renifera jest tam regionalnym przysmakiem pod nazwą renskav. To cienkie kawałki mięsa z renifera, zamrożone lub suszone, które smaży się na patelni.
Z kolei z południa kraju wywodzi się tradycja jedzenia szynki, kiełbasy, smażonego peklowanego boczku czy blodpudding (rodzaj puddingu zrobionego z wieprzowej krwi). Szynka jest jedną z najbardziej tradycyjnych potraw szwedzkiej kuchni. Szynkę, gotowaną i zapiekaną z musztardą, miodem i tartą bułką podaje się na wigilijnym stole i przy innych specjalnych okazjach. Jedzenie wołowiny w Szwecji było przez dłuższy okres istnym luksusem. Mimo to wołowina zyskała na popularności i dzisiaj istnieją typowe dla kuchni szwedzkiej dania z wołowiny jak biff ze smażoną cebulą czy gulasz wołowy -sjömansbiff.
Szwedzi mają również swoje tradycyjne wypieki. Pierwszym z nich to drożdżowa bułka cynamonowa – kanelbulle, koniecznie posypana perłowym cukrem. Innym nie mniej tradycyjnym wypiekiem, który Szwedzi konsumują podczas całego karnawału, aż do tłustego czwartku to semla. Jest to mięciutka bułeczka drożdżowa upieczona z dodatkiem kardamonu, wypełniona masą marcepanową i udekorowana smietaną. Poza nimi Szwedzi uwielbiają wszelkiego rodzaju ciasta ucierane i oczywiście tarty, owocowe jak i wytrawne.
Szwedzi uwielbiają owocowy cider zarówno ten wytrawny jak i słodki. Piją bardzo dużo kawy, najwięcej na świecie! Ku zdziwieniu innych narodowości Szwedzi piją mleko do obiadu.
Jak i w Polsce popija się tu również i mocniejsze alkohole jak czerwone wino, punch i rodzaj brandy zwanej tutaj brännvin.Tak samo jak Polacy Szwedzi kochają piwo.
Kuchnia szwedzka jest kuchnią zdecydowanie w moim smaku i myślę , ze każdy Polak może wybrać coś smacznego dla siebie.
2 komentarze
Pamiętam, że jak byłam w Szwecji to nie mogłam wyjść z podziwu – macie bardzo dobre mleko. Wypijałam karton dziennie. To był jakiś fenomen :) A zjedzenie köttbullar to nieodzowny punkt wycieczki do Ikea ;)
A prawda!